Bugun...



Suriye topraklarını nasıl kaybetmiştik ?

Şerif Faysal İngilizlerle birlikte 20 bin kişilik bir ordu ile Şam’dan Halep istikametine doğru harekete başlamıştı. Mustafa Kemal ise Halep’i savunmak için hazırlıklarını yapmaktaydı.

facebook-paylas
Tarih: 27-08-2013 11:56

Suriye topraklarını nasıl kaybetmiştik ?

I.Dünya savaşında Osmanlı devletinin mücadele ettiği cephelerden biri Sina-Filistin cephesiydi. Osmanlı devleti 1915-16 yıllarında Süveyş Kanalını ve Mısır’ın kontrolünü ele geçirmek amacıyla iki harekat yapmış ancak başarılı olamamıştı. Bu başarısızlıkların ardından General Allenby’ın komutasındaki İngiliz kuvvetleri Sina ve Filistin bölgesine yönelik harekatlar başlattı.

Osmanlı orduları Gazze muharebelerinde İngiliz kuvvetlerini iki kez püskürttüler ancak 1917 yılının Ekim ayından itibaren önce Gazze sonra Yafa ve son olarak da Kudüs şehri İngilizlerin eline geçti. Filistin’i işgal eden İngilizlerin yeni hedefi ise Suriye toprakları oldu.

Osmanlı makineli tüfek birliği

Osmanlı kuvvetlerinin cephedeki başarısızlığının ardından 25 Şubat 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanı Falkenhein'ın görevine son verildi ve yerine Mareşal Liman von Sanders atandı. Bu tarihlerde Osmanlı ordusu Filistin’de güneyden kuzeye doğru siperler içerisinde bulunuyordu. Güneyden kuzeye bu hat başta Şam olmak üzere Suriye topraklarını koruyordu. İngiliz kuvvetleri ise 1918 Martından itibaren Osmanlı cephesini yararak Amman’a da ulaşmak istediler. Ancak 40 bin askerden oluşan Osmanlı ordusu, 160 bin askerden oluşan İngiliz kuvvetlerini mağlup etmeyi başardı ve sonuçta 1918’in nisan ayında İngilizler Filistin cephesindeki faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.

1918 yılının Ağustos ayında Yıldırım Orduları’na bir önemli tayin daha oldu. Mustafa Kemal ikinci kez Filistin’de bulunan 7.Ordu komutanlığına tayin edildi. 7.Ordu Osmanlı hattının merkezinde yer almaktaydı. Miralay İsmet ve Miralay Ali Fuad’ın kumandasındaki iki kolordusu vardı. Sağda Miralay Refet kumandasında kıyaya kadar uzanan mevzileri tutan 22.kolordu ile birlikte 8.Ordu bulunmaktaydı. Solda ise 4.Ordu bulunmaktaydı. Bu ordunun görevi ise Hicaz demiryolunun güvenliğini sağlamaktı.

İngiliz ordusuna karşı cephede durum bu iken Mekke Emiri Şerif Hüseyin Osmanlı devletine isyan etmiş ve İngilizlerle birlikte hareket etmeye başlamıştı. Şerif Hüseyin’in oğlu Emir Faysal kendine bağlı Araplar ile Lawrance’in kumandası altında demiryollarını tahrip etmekte, telgraf ve telefon hatlarını kesmekte, köprüleri uçurmaktaydı. Osmanlı ordusunu zor durumda bırakan bu gelişmeler aynı zamanda askerlerin maneviyatını çökertmekteydi.

Osmanlı cephesinde bunlar yaşanırken General Allenby yaz ayları boyunca büyük bir taarruzun hazırlığını yapmaktaydı. 30 bin kişi olarak düşündüğü Osmanlı kuvvetlerini yenmek amacıyla 200 bin kişilik bir kuvvet hazırlamıştı. General Allenby’ın 19 Eylül günü büyük bir taarruza kalkışacağını tahmin eden ve bu konuda istihbarat alan Mustafa Kemal Paşa bunu Liman Von Sanders’e iletmişti. Ancak Alman General aynı fikirde değildi. Bunun üzerine Mustafa Kemal herhangi bir saldırıya karşı kendi birliklerini hazır hale getirdi. İstihbarat ve tahminler yanlış çıkmadı.

Nablus yarması

19 Eylül sabahı İngilizler taarruza geçtiler. Bu büyük taarruz karşısında 8.Ordu kısa süre içinde tamamen dağıldı. Mustafa Kemal’in emrindeki 7.Ordu ise büyük bir zayiat verdi. Buna karşın Mustafa Kemal ordusunun bir kısmını muhafaza edebilmiş ve hızlı bir şekilde Rayak’a doğru geri çekilmişti. Nablus muharebeleri adıyla tarihe geçen bu mağlubiyetin ardından 1 Ekim 1918’de İngilizler kuvvetleri Şam’a girdi.

Ordu dağılmış ve askerlerin maneviyatı tamamen çökmüştü. Sadece askerler değil yüksek rütbeli subaylardan dahi orduyu bırakıp kaçanlar vardı. Şam’ın da düşman işgali altına girmesinin ardından Mustafa Kemal elde kalan askerlerle birlikte Halep’e çekilmenin ve orada bir savunma hattının kurulmasının en doğru strateji olacağını düşünmekteydi. Ancak bu bütün Suriye topraklarının terk edilmesi demekti. Liman Von Sanders ise mevcut mevzilerde yani Şam-Rayak hattında mücadelenin devam etmesi yönünde bir emir göndermesine karşın Mustafa Kemal gelen bu emrin altına “Gördüm. Benim emrimden başka türlü hareket etmek mümkün değildir” yazmış ve o gün kendisine şu cevabı vermişti: “Bugün, Ordu’ya verdiğim direktifin bu hal içinde uygulanmasının mümkün olmadığı bildiriliyor. Bu emrin içindekilere göre kapsamını orduların haline ve durumun bugünkü şekline yakından olan vukufum itibariyle sözle açıklayacak olursam, zatı devletleriyle tüm olarak düşünce birliğinde bulunduğumdan kesinlikle kuşkum yoktur. Aslında benim emrettiğim hususlar, düşmanın baskısıyla kendiliğinden meydana gelecektir... Emrimde bildirdiğim surette hareket edilmediği takdirde, bundan sonra Orduya bir şekil dahi vermeye imkân kalmayacağını büyük bir itaatle arz ederim.”

3 Ekim 1918’de Mustafa Kemal ile Liman Von Sanders buluştular ve durum değerlendirmesi yaptılar. Mustafa Kemal: ‘Elde kalan 7.Ordu bir enkazdan ibarettir. Bunlar, Halep’te Suriye’nin kuzeyinde toplanmalı, bundan sonra yeni bir karar alınmalıdır”.diyecek Alman General ise Mustafa Kemal’e bu planın makul olduğunu ifade etmekle beraber tarihe geçen şu sözleri söyleyecekti: ‘Ancak, bu emri ben veremem. Ben yalnızca bir misafirim. Büyük bir felaket olmaksızın Osmanlı imparatorluğunun en büyük dilimlerinden birini düşmana bırakmanın sorumluluğunu üstüme alamam. Bu kararı vermek, siz Türklere, memleketin sahiplerine kalmış bir meseledir.” Mustafa Kemal bu cevaba karşılık sorumluluğu ben üstüme alıyorum, “O halde karar uygulanacaktır.’ diyecek ve Diyarbakır’da bulunan Kurmay Başkan Kazım Paşanın da ikna edilmesi ile ordu hızlı bir şekilde Halep’in güneyine çekildi.

Bu arada Akdeniz kıyısındaki Suriye şehirleri bir bir elden çıkıyordu. Şerif Faysal İngilizlerle birlikte 20 bin kişilik bir ordu ile Şam’dan Halep istikametine doğru harekete başlamıştı. Mustafa Kemal ise Halep’i savunmak için hazırlıklarını yapmaktaydı.
25 Ekim günü Halep’in güneyinde düşmanla önemli muharebeler yapıldı. Ancak şehir kısa bir sürede İngilizlerin ve Arap isyancıların eline geçti. Halep’i de boşaltmaktan başka çare kalmamıştı. Mustafa Kemal ordusunu Halep’in kuzeyine çekmek zorunda kaldı. Böylece 400 yılı boyunca Osmanlı idaresinde bulunan Suriye toprakları kaybedilmiş oldu.

Kaynaklar:

Cemal Kemal, Osmanlının Filistin Cephesi’ndeki Son Muharebesi

Süleyman Hatipoğlu, I. Dünya Savaşı Sonunda Halep Sokak Muharebeleri ve Mustafa Kemal Paşa

Ömer Aymalı / Dünya Bülteni / Tarih Dosyası



Bu haber 30 defa okunmuştur.


Etiketler :

FACEBOOK YORUM
Yorum

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER GÜNDEM Haberleri

ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Fenerbahçe 32 27 1 4 85 28 85 +57
2 Galatasaray 31 27 1 3 69 20 84 +49
3 Trabzonspor 32 16 12 4 54 42 52 +12
4 Beşiktaş 32 14 12 6 42 38 48 +4
5 Çaykur Rizespor 32 14 12 6 43 47 48 -4
6 Başakşehir FK 32 13 12 7 42 38 46 +4
7 Kasımpaşa 32 13 12 7 55 57 46 -2
8 Sivasspor 32 11 10 11 38 43 44 -5
9 Alanyaspor 31 10 9 12 41 42 42 -1
10 Antalyaspor 32 10 10 12 36 37 42 -1
11 Adana Demirspor 32 9 10 13 48 43 40 +5
12 Samsunspor 32 10 14 8 36 42 38 -6
13 MKE Ankaragücü 32 8 11 13 40 41 37 -1
14 Kayserispor 32 10 12 10 36 45 37 -9
15 Konyaspor 32 8 12 12 34 45 36 -11
16 Hatayspor 32 7 13 12 36 44 33 -8
17 Gaziantep FK 32 8 17 7 35 50 31 -15
18 Fatih Karagümrük 32 7 16 9 35 41 30 -6
19 Pendikspor 32 7 16 9 36 64 30 -28
20 İstanbulspor 32 4 21 7 25 59 16 -34
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 30 22 6 2 70 27 68 +43
2 Göztepe 30 18 6 6 51 19 60 +32
3 Çorum FK 30 15 8 7 50 31 52 +19
4 Kocaelispor 30 15 8 7 45 34 52 +11
5 Sakaryaspor 29 14 7 8 43 30 50 +13
6 Bodrumspor 29 13 7 9 36 19 48 +17
7 Bandırmaspor 30 12 8 10 45 26 46 +19
8 Boluspor 30 13 10 7 28 32 46 -4
9 Gençlerbirliği 30 11 8 11 35 30 44 +5
10 Erzurumspor FK 29 11 8 10 28 25 40 +3
11 Keçiörengücü 30 9 12 9 27 36 36 -9
12 Şanlıurfaspor 30 8 12 10 27 31 34 -4
13 Ümraniyespor 30 9 14 7 33 42 34 -9
14 Manisa FK 30 7 11 12 36 37 33 -1
15 Tuzlaspor 30 8 14 8 31 45 32 -14
16 Adanaspor 29 9 16 4 23 41 31 -18
17 Altay 30 5 22 3 14 68 15 -54
18 Giresunspor 30 2 24 4 13 62 7 -49
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 33 23 5 5 74 28 74 +46
2 Bucaspor 1928 33 20 4 9 50 22 69 +28
3 Van Spor FK 32 21 5 6 53 32 69 +21
4 1461 Trabzon FK 33 19 6 8 62 33 65 +29
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 33 16 7 10 47 27 58 +20
6 Ankaraspor 33 15 7 11 41 30 56 +11
7 Karacabey Belediye Spor 33 12 10 11 37 31 47 +6
8 Beyoğlu Yeniçarşıspor 33 13 13 7 42 34 46 +8
9 Ankara Demirspor 33 13 15 5 35 37 44 -2
10 Kırklarelispor 34 11 13 10 29 35 43 -6
11 Diyarbekir Spor 33 11 13 9 35 35 42 0
12 Altınordu 33 9 13 11 38 34 38 +4
13 Hes İlaç Afyonspor 33 9 13 11 21 34 38 -13
14 Nazilli Belediyespor 34 11 15 8 37 54 38 -17
15 Serik Belediyespor 33 9 14 10 28 37 37 -9
16 Zonguldak Kömürspor 33 9 16 8 35 53 32 -18
17 Kırşehir Futbol SK 33 5 21 7 29 65 22 -36
18 Bursaspor 33 5 20 8 24 59 20 -35
19 Adıyaman FK 33 3 24 6 22 59 15 -37
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 26 21 1 4 61 13 67 +48
2 Aliağa Futbol A.Ş. 27 18 0 9 54 15 63 +39
3 Ayvalıkgücü Belediyespor 26 13 6 7 36 23 46 +13
4 52 Orduspor FK 26 13 7 6 36 25 45 +11
5 İnegöl Kafkas GK 26 12 6 8 32 25 44 +7
6 Edirnespor 26 13 9 4 44 26 43 +18
7 K.Çekmece Sinopspor 27 10 10 7 38 28 37 +10
8 Mardin 1969 Spor 26 11 11 4 35 31 37 +4
9 Artvin Hopaspor 26 9 10 7 32 26 34 +6
10 Karabük İdmanyurdu Spor 26 10 12 4 24 38 34 -14
11 Talasgücü Belediyespor 26 8 14 4 28 41 28 -13
12 Kırıkkalegücü FK 26 7 14 5 25 35 26 -10
13 Gümüşhanespor 26 4 12 10 22 42 22 -20
14 Malatya Arguvanspor 26 2 20 4 13 51 10 -38
15 Tarsus İdman Yurdu 26 2 21 3 18 79 9 -61
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 15/04/2024 Alanyaspor vs Galatasaray
 19/04/2024 Beşiktaş vs MKE Ankaragücü
 20/04/2024 İstanbulspor vs Fatih Karagümrük
 20/04/2024 Konyaspor vs Alanyaspor
 20/04/2024 Kayserispor vs Trabzonspor
 20/04/2024 Samsunspor vs Adana Demirspor
 21/04/2024 Başakşehir FK vs Çaykur Rizespor
 21/04/2024 Antalyaspor vs Hatayspor
 21/04/2024 Galatasaray vs Pendikspor
 21/04/2024 Gaziantep FK vs Kasımpaşa
 21/04/2024 Galatasaray - Pendikspor Pendikspor ligde deplasmandaki son 10 maçında hiç kazanamadı  Galatasaray yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 15/04/2024 Erzurumspor FK vs Sakaryaspor
 15/04/2024 Adanaspor vs Bodrum FK
 19/04/2024 Altay vs Manisa FK
 20/04/2024 Bandırmaspor vs Tuzlaspor
 20/04/2024 Giresunspor vs Göztepe
 20/04/2024 Eyüpspor vs Boluspor
 21/04/2024 Bodrum FK vs Şanlıurfaspor
 21/04/2024 Çorum FK vs Adanaspor
 21/04/2024 Gençlerbirliği vs Erzurumspor FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 17/04/2024 Van Spor FK vs Ankaraspor
 21/04/2024 Adıyaman FK vs 1461 Trabzon FK
 21/04/2024 Altınordu vs Yeni Mersin İdman Yurdu
 21/04/2024 Ankara Demirspor vs Diyarbekir Spor
 21/04/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs Van Spor FK
 21/04/2024 Bucaspor 1928 vs Esenler Erokspor
 21/04/2024 Bursaspor vs Hes İlaç Afyonspor
 21/04/2024 Kırşehir Futbol SK vs Kırklarelispor
 21/04/2024 Nazilli Belediyespor vs Karacabey Belediye Spor
 21/04/2024 Adıyaman FK - 1461 Trabzon FK 1461 Trabzon FK ligdeki son 7 maçında hiç kaybetmedi  1461 Trabzon FK yenilmez
 21/04/2024 Altınordu - Yeni Mersin İdman Yurdu Altınordu ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Altınordu yenilmez
 21/04/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor - Van Spor FK Van Spor FK ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi  Van Spor FK yenilmez
 21/04/2024 Bucaspor 1928 - Esenler Erokspor Bucaspor 1928 ligde evindeki son 15 maçında hiç kaybetmedi  Bucaspor 1928 yenilmez
 21/04/2024 Serik Belediyespor - Zonguldak Kömürspor Zonguldak Kömürspor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı  Serik Belediyespor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/04/2024 Edirnespor vs Mardin 1969 Spor
 21/04/2024 İnegöl Kafkas GK vs Tarsus İdman Yurdu
 21/04/2024 Karabük İdmanyurdu Spor vs Malatya Arguvanspor
 21/04/2024 Kepezspor FAŞ vs Ayvalıkgücü Belediyespor
 21/04/2024 Kırıkkalegücü FK vs Gümüşhanespor
 21/04/2024 Talasgücü Belediyespor vs Artvin Hopaspor
 21/04/2024 52 Orduspor FK vs K.Çekmece Sinopspor
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
YAZARLAR
resmi ilanlar
GAZETEMİZ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI YUKARI