Bugun...

Arap baharının tek galibi İran

Obama dönemi ile birlikte İran ile diyalog geliştirme arzusu, İran’da Ruhani’nin göreve gelmesiyle hız kazandı.

Tarih: 05-08-2014 21:13

Ünlü İngiliz matematikçi Lewis Carroll’un ifade etmiş olduğu gibi, sadece geriye doğru işleyen hafıza, sağlıksız bir hafızadır. Zaten sürekli geriye, geçmişe çıpalanıp kalmak jeopolitik düşünceye aykırıyken, doğrusu ise geleceği görebilmek adına geçmişten beslenmek düşüncesidir. Yaşadığımız coğrafyada asırlardır devam eden çatışma ve mücadelelerin kökeninde neredeyse aynı tema yatıyor. Güce sahip olmak ve bunu otoritenin devamlılığı açısından istikrarlı kılabilmek.

Osmanlı’nın yıkılmasıyla batı destekli otoriter rejimler kuruldu

Bugün Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Asya kıtasını saran “büyük satranç tahtasında” kartlar her dönem başka şekilde fakat aynı amaca dönük dağıtılıyor. Birinci Dünya Savaşı’nın belki de esas çıkış amacı, Osmanlı’nın üzerinde hüküm sürdüğü bereketli enerji rezervlerinin batılı devletlerce parçalanıp paylaşılmasıydı. Bu hedefe yönelik başını İngilizlerin çektiği kuvvetler Arap coğrafyasında “özgürlük” adı altında heyecan oluşturup bunu Osmanlı Devleti’ne karşı silah olarak kullanmışlardı. Nitekim bunda başarılı oldular ve Orta Doğu’daki Osmanlı otoritesinin yerini cetvelle çizilen sınırlar içinde oluşturulan yeni otoriter rejimler almış oldu.

Hamas-İsrail savaşı kronikleşmesi barışı imkansız hale getiriyor

İkinci Dünya Savaşı ise Avrupa’nın esas büyük yıkım yaşadığı, ABD ile Rusya’nın iki büyük güç olarak uluslararası ilişkiler sahnesine çıktığı dönem oldu. Nitekim 1948 yılında İsrail’in kurulması ve Yahudi halkının devlet sahibi olmasıyla devamlılığı bugüne kadar süre Arap- İsrail savaşlarının zemini hazırlanmış oldu. Filistin-İsrail çatışmalarının bugün Gazze’de Filistin’in bir diğer siyasi kanadı haline gelen Hamas ile Tel-Aviv arasında savaş şekline bürünmesi iki devletli çözüm yolunda anlaşmayı imkansız hale getiriyor. İsrail hükümetinin orantısız güç ve yasa dışı silahlarla masum halka uyguladığı şiddet karşısında uluslararası örgütlerin elinin kolunun bağlı olması, bu örgütlerin meşruluğunu ve yaptırım güçlerinin sorgulanmasına olanak veriyor.

Arap Baharı Büyük Orta Doğu Projesi’nin bir sonraki aşamasıdır

Arap Baharı’nın “mevsimsiz” bir hal alması Orta Doğu halkını eski yaşamlarını özler hale getirdi. Libya’da Kaddafi’nin öldürülmesi sonrası kabileler arasında ülke gelirinin paylaşılması noktasındaki anlaşmazlık, siyasi entegrasyonun önündeki en büyük engeldir.

Libya kapasitesinin çok altında petrol üretmesi ve sağlanan gelirinde belli aşiretlerce haksızca paylaşılması, Libya halkının yoksulluk ve sefalete sürüklenmesine yol açıyor. Mısır’da Mübarek sonrası seçimle işbaşına gelen Mursi’nin askeri darbe ile indirilip hapse mahkum edilmesi ve birde üzerine darbenin başı General Sisi’nin kendini meşru göstermek adına Mısır’da seçim düzenleyerek iktidara gelmesi tam anlamıyla teatral bir gösteriydi.

Diğer taraftan Suriye’de Esad rejimini yıkmaya dönük başlayan mücadelenin en büyük meyvesi Irak-Şam İslam Devleti adıyla İslam devleti kurmaya çalışan yasa dışı gruplar oldu. Şimdi IŞİD Suriye sınırlarını aşarak Irak topraklarında otoritesini kurmaya çalışıyor. Bunu gören Kuzey Irak Kürt yönetimi merkezi Irak hükümetinin meşruluğunu kaybettiğini savunarak tam
bağımsızlık için referanduma gideceğini açıklıyor.

ABD-İran yakınlaşması

Büyük Orta Doğu Projesi genişletilmiş haliyle Birinci Dünya Savaşı düzeninden farklı olarak ülkelerin daha da küçüleceği hatta şehir veya kabile devleti halini alacağı şekle doğru evriliyor. Çünkü bu haliyle bünyesinde “devletçikleri” barındıracak olan Orta Doğu coğrafyası, başta ABD için idare edilebilir hale gelecek. Elbette bunun karşısında duracak ve oyunu kendi lehine döndürmeye çalışacak ülkelerin başında Rusya, Çin ve İran geliyor.

Özellikle Soğuk Savaş sonrası Çin, Hindistan, Rusya ve Brezilya gibi ülkeler ABD’nin yürüttüğü tek uluslu dünya liderliği yerine eşit yetkiye sahip çok taraflı dünya düzeni talep ettiler. ABD ise bu noktada araya sert çizgiler çekmekten ziyade yumuşak güç ile istediği politikayı yürütmeye çalışıyor. Örneğin, ABD İran’ı “şer ekseni” ilan ettığı, İran’ın da Washington’u “şeytan ülkesi” olarak gördüğünü düşünürsek bugün iki ülke arasında gelinen aşamanın bir tür mucize olduğunu düşünebiliriz.

Obama dönemi ile birlikte İran ile diyalog geliştirme arzusu, İran’da Ruhani’nin göreve gelmesiyle hız kazandı. Öyle ki Ruhani ülkesinin nükleer çalışmalarında şeffaflığı savunurken Obama İran’a karşı askeri seçeneğin kullanılmasının rasyonel olmayacağı görüşündeydi.

ABD için esas önemli olan Tahran’ın nükleer çalışmalarını silah olarak kullanılmamasıdır . Bunun içinde ekonomik yaptırımları tercih ediyor ve bunun dışında bir seçeneğin İran’ı daha da radikalize edeceğini düşünüyor. Örneğin, diyalog kurmaya yönelik ABD, Tahran halkıyla iletişimi kuvvetlendirmek için sanal platformda Tahran Büyükelçiliği bile açtı.

Kim bilir, belki de Arap Baharı’nın tek kazananı İran.

Furkan KAYA

Bu haber 14 defa okunmuştur.

Etiketler :

YORUMLAR
YORUM YAP | 0 Yorum

Henüz Yorum Eklenmemiştir.Bu Haber'e ilk yorum yapan siz olun.

FACEBOOK YORUM
Yorum

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER GÜNDEM Haberleri

TAKSİYE ARKADAN ÇARPTI 2 YARALI

Kirazlı sanayi sitesi yakınlarında motosiklet otomobile arkadan çarptı.

OTOYOLDA YANAN OTOBÜS HURDAYA DÖNDÜ

İstanbul - İzmir Otoyolu, Yalova tünel girişinde yolcu otobüsü yandı.

AK PARTİ TAVŞANLIDA REKOR KIRDI

Tavşanlı Belediye seçimlerinde tüm meclis üyeliklerini aldı.

YALOVA ÇINARCIK YOLUNDA KAZA 4 YARALI

Otomobil ve hafif ticari araç çarpıştı 4 kişi yaralandı.

YALOVA’DA SİLAH OPERASYONU GERÇEKLEŞTİ

Operasyonlarda 6 tabanca 1 kurusıkı tabanca ele geçirildi.

MİNİK ÖĞRENCİLER HARÇLIKLARINI FİLİSTİNE BAĞIŞLADI ..

4-6 yaş sınıfı öğrencilerinden Filistinli kardeşleri için en anlamlı destek geldi. ..

ÇOK OKUNAN HABERLER

BUGÜN
BU HAFTA
BU AY

PUAN DURUMU

	Takım	O	G	M	B	A	Y	P	AV
1	Fenerbahçe	32	27	1	4	85	28	85	+57
2	Galatasaray	31	27	1	3	69	20	84	+49
3	Trabzonspor	32	16	12	4	54	42	52	+12
4	Beşiktaş	32	14	12	6	42	38	48	+4
5	Çaykur Rizespor	32	14	12	6	43	47	48	-4
6	Başakşehir FK	32	13	12	7	42	38	46	+4
7	Kasımpaşa	32	13	12	7	55	57	46	-2
8	Sivasspor	32	11	10	11	38	43	44	-5
9	Alanyaspor	31	10	9	12	41	42	42	-1
10	Antalyaspor	32	10	10	12	36	37	42	-1
11	Adana Demirspor	32	9	10	13	48	43	40	+5
12	Samsunspor	32	10	14	8	36	42	38	-6
13	MKE Ankaragücü	32	8	11	13	40	41	37	-1
14	Kayserispor	32	10	12	10	36	45	37	-9
15	Konyaspor	32	8	12	12	34	45	36	-11
16	Hatayspor	32	7	13	12	36	44	33	-8
17	Gaziantep FK	32	8	17	7	35	50	31	-15
18	Fatih Karagümrük	32	7	16	9	35	41	30	-6
19	Pendikspor	32	7	16	9	36	64	30	-28
20	İstanbulspor	32	4	21	7	25	59	16	-34

	Takım	O	G	M	B	A	Y	P	AV
1	Eyüpspor	30	22	6	2	70	27	68	+43
2	Göztepe	30	18	6	6	51	19	60	+32
3	Çorum FK	30	15	8	7	50	31	52	+19
4	Kocaelispor	30	15	8	7	45	34	52	+11
5	Sakaryaspor	29	14	7	8	43	30	50	+13
6	Bodrumspor	29	13	7	9	36	19	48	+17
7	Bandırmaspor	30	12	8	10	45	26	46	+19
8	Boluspor	30	13	10	7	28	32	46	-4
9	Gençlerbirliği	30	11	8	11	35	30	44	+5
10	Erzurumspor FK	29	11	8	10	28	25	40	+3
11	Keçiörengücü	30	9	12	9	27	36	36	-9
12	Şanlıurfaspor	30	8	12	10	27	31	34	-4
13	Ümraniyespor	30	9	14	7	33	42	34	-9
14	Manisa FK	30	7	11	12	36	37	33	-1
15	Tuzlaspor	30	8	14	8	31	45	32	-14
16	Adanaspor	29	9	16	4	23	41	31	-18
17	Altay	30	5	22	3	14	68	15	-54
18	Giresunspor	30	2	24	4	13	62	7	-49

	Takım	O	G	M	B	A	Y	P	AV
1	Esenler Erokspor	33	23	5	5	74	28	74	+46
2	Bucaspor 1928	33	20	4	9	50	22	69	+28
3	Van Spor FK	32	21	5	6	53	32	69	+21
4	1461 Trabzon FK	33	19	6	8	62	33	65	+29
5	Yeni Mersin İdman Yurdu	33	16	7	10	47	27	58	+20
6	Ankaraspor	33	15	7	11	41	30	56	+11
7	Karacabey Belediye Spor	33	12	10	11	37	31	47	+6
8	Beyoğlu Yeniçarşıspor	33	13	13	7	42	34	46	+8
9	Ankara Demirspor	33	13	15	5	35	37	44	-2
10	Kırklarelispor	34	11	13	10	29	35	43	-6
11	Diyarbekir Spor	33	11	13	9	35	35	42	0
12	Altınordu	33	9	13	11	38	34	38	+4
13	Hes İlaç Afyonspor	33	9	13	11	21	34	38	-13
14	Nazilli Belediyespor	34	11	15	8	37	54	38	-17
15	Serik Belediyespor	33	9	14	10	28	37	37	-9
16	Zonguldak Kömürspor	33	9	16	8	35	53	32	-18
17	Kırşehir Futbol SK	33	5	21	7	29	65	22	-36
18	Bursaspor	33	5	20	8	24	59	20	-35
19	Adıyaman FK	33	3	24	6	22	59	15	-37

	Takım	O	G	M	B	A	Y	P	AV
1	Kepezspor FAŞ	26	21	1	4	61	13	67	+48
2	Aliağa Futbol A.Ş.	27	18	0	9	54	15	63	+39
3	Ayvalıkgücü Belediyespor	26	13	6	7	36	23	46	+13
4	52 Orduspor FK	26	13	7	6	36	25	45	+11
5	İnegöl Kafkas GK	26	12	6	8	32	25	44	+7
6	Edirnespor	26	13	9	4	44	26	43	+18
7	K.Çekmece Sinopspor	27	10	10	7	38	28	37	+10
8	Mardin 1969 Spor	26	11	11	4	35	31	37	+4
9	Artvin Hopaspor	26	9	10	7	32	26	34	+6
10	Karabük İdmanyurdu Spor	26	10	12	4	24	38	34	-14
11	Talasgücü Belediyespor	26	8	14	4	28	41	28	-13
12	Kırıkkalegücü FK	26	7	14	5	25	35	26	-10
13	Gümüşhanespor	26	4	12	10	22	42	22	-20
14	Malatya Arguvanspor	26	2	20	4	13	51	10	-38
15	Tarsus İdman Yurdu	26	2	21	3	18	79	9	-61

Tarih	Ev Sahibi	Sonuç	Konuk Takım
15/04/2024	Alanyaspor	vs	Galatasaray
19/04/2024	Beşiktaş	vs	MKE Ankaragücü
20/04/2024	İstanbulspor	vs	Fatih Karagümrük
20/04/2024	Konyaspor	vs	Alanyaspor
20/04/2024	Kayserispor	vs	Trabzonspor
20/04/2024	Samsunspor	vs	Adana Demirspor
21/04/2024	Başakşehir FK	vs	Çaykur Rizespor
21/04/2024	Antalyaspor	vs	Hatayspor
21/04/2024	Galatasaray	vs	Pendikspor
21/04/2024	Gaziantep FK	vs	Kasımpaşa
21/04/2024	Galatasaray - Pendikspor	Pendikspor ligde deplasmandaki son 10 maçında hiç kazanamadı	Galatasaray yenilmez

Tarih	Ev Sahibi	Sonuç	Konuk Takım
15/04/2024	Erzurumspor FK	vs	Sakaryaspor
15/04/2024	Adanaspor	vs	Bodrum FK
19/04/2024	Altay	vs	Manisa FK
20/04/2024	Bandırmaspor	vs	Tuzlaspor
20/04/2024	Giresunspor	vs	Göztepe
20/04/2024	Eyüpspor	vs	Boluspor
21/04/2024	Bodrum FK	vs	Şanlıurfaspor
21/04/2024	Çorum FK	vs	Adanaspor
21/04/2024	Gençlerbirliği	vs	Erzurumspor FK

Tarih	Ev Sahibi	Sonuç	Konuk Takım
17/04/2024	Van Spor FK	vs	Ankaraspor
21/04/2024	Adıyaman FK	vs	1461 Trabzon FK
21/04/2024	Altınordu	vs	Yeni Mersin İdman Yurdu
21/04/2024	Ankara Demirspor	vs	Diyarbekir Spor
21/04/2024	Beyoğlu Yeniçarşıspor	vs	Van Spor FK
21/04/2024	Bucaspor 1928	vs	Esenler Erokspor
21/04/2024	Bursaspor	vs	Hes İlaç Afyonspor
21/04/2024	Kırşehir Futbol SK	vs	Kırklarelispor
21/04/2024	Nazilli Belediyespor	vs	Karacabey Belediye Spor
21/04/2024	Adıyaman FK - 1461 Trabzon FK	1461 Trabzon FK ligdeki son 7 maçında hiç kaybetmedi	1461 Trabzon FK yenilmez
21/04/2024	Altınordu - Yeni Mersin İdman Yurdu	Altınordu ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi	Altınordu yenilmez
21/04/2024	Beyoğlu Yeniçarşıspor - Van Spor FK	Van Spor FK ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi	Van Spor FK yenilmez
21/04/2024	Bucaspor 1928 - Esenler Erokspor	Bucaspor 1928 ligde evindeki son 15 maçında hiç kaybetmedi	Bucaspor 1928 yenilmez
21/04/2024	Serik Belediyespor - Zonguldak Kömürspor	Zonguldak Kömürspor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı	Serik Belediyespor yenilmez

Tarih	Ev Sahibi	Sonuç	Konuk Takım
21/04/2024	Edirnespor	vs	Mardin 1969 Spor
21/04/2024	İnegöl Kafkas GK	vs	Tarsus İdman Yurdu
21/04/2024	Karabük İdmanyurdu Spor	vs	Malatya Arguvanspor
21/04/2024	Kepezspor FAŞ	vs	Ayvalıkgücü Belediyespor
21/04/2024	Kırıkkalegücü FK	vs	Gümüşhanespor
21/04/2024	Talasgücü Belediyespor	vs	Artvin Hopaspor
21/04/2024	52 Orduspor FK	vs	K.Çekmece Sinopspor